zondag 13 maart 2016

Reize door het Aapenland van Gerrit Paape

Gerrit Paape was een Nederlandse patriottistische dichter, journalist, romanschrijver en columnist uit de verlichting. Hij was sterk tegen het politieke systeem van zijn tijd. Naar zijn mening moest deze schijndemocratie vervangen worden voor echte democratie. Hij heeft meerdere literaire werken geschreven onder de naam J. Schasz.

Reize door het Aapenland gaat over een man die in zijn slaap reist naar Aapenland, waar hij de cultuur en politiek van de apen leert kennen.
In deze essay ga ik Reize door het Aapenland vergelijken met Gulliver’s Travels. Afgezien van het feit dat in beide werken de hoofdpersoon een reis maakt naar een imaginair land, zijn er nog vele anderen vergelijkingen te maken.
Beide boeken zijn geschreven met een vertellende ik. In het boek Reize door het Aapenland is de naam van de hoofdpersoon nooit gegeven. In Gulliver’s Travels is dit natuurlijk Gulliver.  

Een belangrijke overeenkomst van de twee boeken is dat het thuisfront op dezelfde manier wordt beschouwd, wat niet veel voor komt in een roman vol met avontuur. Beiden hoofdpersonen hebben geen heimwee en hun vaderland wordt zelden benoemd. Bovendien zijn beide karakters ongelukkig wanneer ze thuiskomen.
In Gulliver’s travels wordt dit duidelijk waarna hij keer op keer Engeland meteen verlaat na zijn aankomst.
In Reize door het Aapenland is dit op te vatten uit de laatste zin:
Ik keek naar de rimpels en het geele vel van mijn Vrouw; naar den dikken buik van mijn Dienstmaagd, en viel andermaal in een raazernij, die nog erger was.

Maar de grootste overeenkomst is toch echt wel dat beide boeken een satire zijn, beide boeken drijven de spot met de regering en de mensheid.
In Reize door het Aapenland wordt de relatie tussen de apen onderling gebruikt als een illustratie van de relatie tussen de patriotten en prinsgezinden. De patriotten vonden dat de stadhouder en de regenten verkeerde keuzes maakten en het land dus verkeerd bestuurden. Maar helaas door de verkeerde keuzes die de patriotten maakten, sneden ze zichzelf in de vingers.
In reize door het Aapenland, gaat het niet om vingers, maar om staarten. De apen waren zo wanhopig om mens te worden, dat ze bereid waren een lichaamsdeel af te hakken. Wat leidde tot een bloedbad van de apen die voor dit idee waren.
In Gulliver’s travels bezoekt de hoofdpersoon niet één mystiek land, maar meerdere. Elk land in bezit van andere volkeren. De schrijver van dit verhaal gebruikt deze stammen als een weergave van menselijke gebreken.
Het eerste land bijvoorbeeld waar Gulliver strandt is Lillyput. De Lillyputians symboliseren de ongelimiteerde hoogmoed die wij mensen bezitten, ook al zijn wij slechts klein in vergelijking met het universum.

Naar mijn mening is Reize door het Aapenland een zeer complex boek.
De politieke achtergrond in dit literairwerk begreep ik in eerste instantie niet. Ik kreeg hier meer inzicht in, nadat ik de achtergrond informatie had opgezocht.
De spanning in het verhaal was naar mijn mening niet goed verdeeld. Het  werkte te erg naar de climax toe: het afhakken van de staarten. Wat zonder twijfel een eigenaardig hoofdstuk was.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten